De heer Marijnissen (SP): Mevrouw de voorzitter. Nu ik de geachte afgevaardigden aanhoor, heb ik toch het gevoel dat wij bij deze debatten herhaling op herhaling stapelen. Ik voer al zeven jaar debatten over Europa, maar ik heb tot nu toe niet zoveel nieuwe inzichten gehoord. Ik moet u teleurstellen: ook ik kom met weinig nieuws. Het zal weer betrekkelijk voorspelbaar zijn. Ook dat is niets nieuws, want dat is het over het algemeen als het over Europa gaat. Ik beloof u wel, mevrouw de voorzitter, dat ik ruim binnen de spreektijd van tien minuten blijf die mij is toegemeten. Dat probeer ik althans, want ik ben nu alweer een minuut bezig.

Het wantrouwen tegen de Europese Unie en de instituties van de Unie is de laatste tijd niet bepaald afgenomen. Een recent SP-onderzoek, uitgevoerd door het NIPO, heeft weer eens uitgewezen dat ondanks alle propaganda 47% van de Nederlandse bevolking tegen de euro zou stemmen als zij daarvoor de kans had. Slechts 40% was voor de invoering van de euro, de rest wist het niet. De eurofielen, zoals ik ze altijd noem, willen echter doorgaan, terwijl de bevolking volgens alle onderzoeken wil temporiseren. Ik heb al vele malen gewaarschuwd voor de politieke risico's die deze koers van de eurofielen in zich draagt. De vervreemding kan namelijk niet ongestraft blijven toenemen. Wanneer het europroject mislukt, omdat ons land er meer nadeel dan voordeel van zal ondervinden, moeten de eurofielen zich hoeden voor de woede van het volk. De heer Timmermans spreekt over de "dynamiek van Europa". Dit is een mooie term voor de oude beeldspraak van de fiets die omvalt als je niet blijft trappen. Met andere woorden: er komt een ravijn aan, maar wij moeten doorfietsen, anders vallen wij om. Dat verhaal van de dynamiek spreekt mij absoluut niet aan. Die dynamiek wordt voortgebracht door een motor, en die motor wordt gevormd door de heer Timmermans, het kabinet en andere eurofielen in Europa. De Europese integratie mag nooit los van de bevolking plaatsvinden. Ook zegt de heer Timmermans dat het mogelijk is dat wij in een zwembad springen waarvan wij niet weten hoeveel water erin staat. Dit soort risico's moet hij op vakantie niet nemen, want dat is echt gevaarlijk. Hij moet dat dus ook niet doen in de politiek.

De heer Timmermans (PvdA): De heer Marijnissen is een dokter die een goede diagnose kan stellen, maar nooit een medicijn voorschrijft. Hij weet altijd het probleem te identificeren, maar komt nooit met een oplossing.

Zijn inleiding roept bij mij de vraag op of hij het niet de hoogste tijd vindt om na zeven jaar van steeds maar weer meer van hetzelfde iets anders te gaan doen. Is hij verder niet met mij van mening dat de dynamiek in Europa niet zozeer wordt veroorzaakt door degenen die vinden dat Europa een meer handelsbekwame overheid moet worden, als wel door de problemen, waarmee wij worden geconfronteerd? Ik noem de onveiligheid in de wereld, de milieuproblemen, et cetera.

De heer Marijnissen (SP): Of ik dit debat nu doe of niet: de aard van dit debat zal niet veranderen. Dat probleem lost mijn eventuele vertrek dus niet op. Was het verder maar waar dat Europa problemen oplost. Ik merk daar namelijk niets van. Ik kom daar echter nog op terug en dan hoop ik u weer achter de interruptiemicrofoon te zien staan.

Voorzitter. De gebeurtenissen in Londen hebben ons laten zien hoe groot de tegenstelling tussen de grote en de kleine landen is. Dat was overigens ook al duidelijk geworden door de extra top in Gent. Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk maken binnen Europa de dienst uit. Zelfs Spanje en Italië worden niet serieus genomen, hetgeen ook geldt voor het voorzitterschap en de voorzitter van de Commissie. De Hoge Vertegenwoordiger lijkt zelfs helemaal niet meer in het verhaal voor te komen. Hier gebeurt precies wat Bolkestein al placht te zeggen: de buitenlandse politiek zal voor de kleine landen communautair zijn en nationaal voor de grote landen. Ik voorspel dat dit een bron wordt van grote spanningen in Europa met alle gevolgen van dien.

Ik wil aandacht vragen voor twee paradoxen in het Europese integratieproces. Enerzijds is ons land een van de grote pleitbezorgers van het GBVB en het EDVB, het gemeenschappelijke buitenlands beleid en het gemeenschappelijke veiligheids- en defensiebeleid. Anderzijds hechten wij ook zeer aan de profilering van ons eigen land. Zo staan wij vooraan als er troepen, schepen of vliegtuigen moeten worden geleverd, bijvoorbeeld voor de oorlog in Afghanistan.

In dit verband wil ik een citaat voorlezen uit het boek Labiele vrede van de oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve. In dat boek schrijft hij: “Als Nederland internationaal invloedrijk wil zijn, kan het dat bereiken door juist in de moeilijke vraagstukken de risico’s van medeverantwoordelijkheid te aanvaarden. Wie grote lasten draagt, heeft een groter gewicht. Dat geldt ook in de internationale politiek”. Wat dat grotere gewicht en die grotere lasten zijn, zegt hij iets eerder. Dat zijn “een relatief grote economische en zo nodig militaire bijdrage aan de oplossing van internationale problemen”. Dit roept echter de vraag op waarom Nederland meer wil doen dan waartoe hij op grond van zijn grootte en inwonertal strikt gehouden is. Ik vind dat een paradox, omdat juist deze regering tegelijkertijd een bevlogen pleidooi houdt voor een gemeenschappelijk buitenlands beleid en dus voor beleid dat geen Nederlands karakter heeft.

Nice is een mooie illustratie van de tweede paradox die ik wil noemen. In Nice werd namelijk gesteld dat het nodig is voor het communautaire karakter van de Unie om zoveel mogelijk bevoegdheden over te brengen naar de Commissie. Tegelijkertijd kon Nederland het niet nalaten, zich te onderscheiden van België. Dat resulteerde erin dat wij nu dertien stemmen hebben en België zielig achterblijft met een schamele twaalf stemmen.

Ik zal geen namen noemen, maar als ik hooggeplaatste politici vraag om mij de voordelen van Europa te noemen, komen zij meestal met een zeer schamele palmares. Tot mijn spijt weten zij niet meer te zeggen dan dat wij daar economisch heel veel baat bij hebben gehad. Ik kan dat niet bestrijden, maar ik wijs er wel op dat dit een bewijs uit het ongerijmde is, aangezien er natuurlijk geen economische cijfers zijn voor de situatie dat er geen Europese Unie en geen interne markt zouden zijn.

Als het gaat over voordelen op sociaal terrein, ken ik die niet.

De voorzitter: Nee, mijnheer Marijnissen, er is een wetgevingsoverleg geweest. U wilt dat anderen daarop reageren. Dat gaan wij nu dus niet doen. Er is alle kans geweest om dat in het wetgevingsoverleg met elkaar uit te discussiëren. Dit is een afrondend debat.

De heer Marijnissen (SP): Ik geef een voorbeeld. Als het gaat over de belastingconcurrentie in Europa: wij zijn niet in staat om dat op de een of andere manier aan te pakken. Als het gaat over het opheffen van het bankgeheim, kan met de grootste moeite enige vooruitgang worden geboekt. Het zijn toch wezenlijke punten als het gaat om het elimineren van valse concurrentie in Europa.

Onverminderd blijft het Europese project een project waarbij de  Europese multinationale bedrijven, verenigd in de ERT en een gezaghebbende file politici samen de motor en de stuurinrichting vormen. De mening van de bevolking speelt geen enkele rol. De lage opkomst bij verkiezingen maar ook alle polls laten zien,  dat een overgrote meerderheid van de mensen tegen een verdere overdracht van bevoegdheden aan Brussel is. En wat te denken van de hooghartige, denigrerende en paternalistische reacties op de uitslag van het Ierse referendum in juli van dit jaar?  Goed, de Ieren hebben dan nog een referendum. Wij moeten het nog steeds zonder doen. Een gemiste kans voor al degenen die hechten aan de betrokkenheid van de bevolking bij al deze existentiële zaken.

De voorzitter: Ik merk dat men wil interrumperen. Dat mag niet. Ik heb goed gekeken naar het debat in het wetgevingsoverleg. Wij gaan het vandaag niet overdoen.

De heer Marijnissen (SP): Dat is ook niet de bedoeling.

Vaak is beweerd dat de zogenaamde verdieping een voorwaarde zou zijn voor de uitbreiding. Mijn fractie heeft zich altijd tegen deze gedachte verzet. Ik lees vandaag in de Volkskrant dat belangrijke figuren uit belangrijke politieke partijen in het Europees parlement dat met mij eens zijn. Ik moet eerlijk zeggen dat ik mevrouw Elly Plooij-van Gorsel niet ken en dus niet weet welke politieke partij zij vertegenwoordigt.

De heer Verhagen (CDA): De VVD.

De heer Marijnissen (SP): Nog een enkele opmerking over de verdieping. Wij zijn geen voorstander van uitbreiding van de toepassing van besluitvorming met gekwalificeerde meerderheden. Niks nieuws. Wij zien niets in het verder gaan met het concept van de zogenaamde versterkte samenwerking. Niks nieuws. Uitbreiding van het parlement tot 732 leden: ik ben er wel eens geweest in Brussel. Het werkt mij nu al op de lachspieren. Hoe dat met 732 leden in 25 talen moet, wie het weet mag het zeggen. Wij zijn geen voorstander van de versterking van de positie van de voorzitter van de Commissie. Het gemeenschappelijk buitenlands beleid, laat staan het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid zien wij niet zitten.

Voorzitter. Nice is een bladplaats voor de happy few. Europa is en zal dat voorlopig ook blijven. De SP zal tegen dit wetsvoorstel stemmen.